Skip to content

Framevormen en -materialen

Tandemframes kennen een paar hoofdvormen. De bekendste zijn:

Direct Lateral
 
Dit is heden ten dage de meest gebruikte framevorm. Hierbij is met zo min mogelijk framebuis een zo stijf mogelijk frame te maken.
 
Marathon-frame

Een klassieke framevorm die veel voorkomt bij handgebouwde stalen randonneurtandems. Zeer degelijk en wat zwaarder dan de Direct Lateral omdat er meer framebuizen in zitten.
 
Daarnaast zijn er diverse afgeleiden en bijzondere vormen zoals:
 
Dames/Dames
 
Een voorbeeld van een frame dat zowel voor als achter een lage instap heeft. Omdat de bovenbuis niet doorloopt is het frame slapper dan een “dubbel herenframe”. Een tussenvariant is een frame met alleen achter een lage instap, zoals de Burley Mixte-modellen.
 
Uptube
Bij de uptube loopt er in het achterframe een buis vanaf het voorste trapstel naar de plaats waar de zadelpen in het frame komt. Deze vorm was onder meer in gebruik bij de Specialized Déja Two:
 
Full Suspension

Bij full suspension(voor- én achtervering) zijn heel speciale frames nodig.

Open frame
In de beginjaren van de tandem gebruikte men ‘open’ frames. Met de materialen van destijds was hiermee geen voldoende stijf frame te maken. De Direct Lateral is een goed compromis tussen stijfheid en gewicht en is daardoor in de loop van de jaren ’70 van de 20e eeuw vrijwel de standaard framevorm geworden. Het open frame is sinds 2005 aan een opmars bezig. Door het gebruik van moderne framematerialen en ontwerpmethodes is nu wél een voldoende stijf open frame te maken. En – voor sommigen belangrijk – dat scheelt gewicht. De voorbeelden hieronder zijn van de Amerikaanse fabrikanten Comotion en DaVinci.
 
 
Materialen
Over het beste materiaal voor tandemframes bestaan uiteenlopende meningen die vaak zijn gebaseerd op zeer persoonlijke voorkeuren. Zo ervaart de ene persoon de dikke buizen van een aluminium tandemframe als log, de ander als stevig. De meest gebruikte materialen zijn aluminiumstaal en titanium.

In het algemeen geldt, net als bij solofietsen, dat aluminium frames lichter zijn dan stalen frames en titanium frames nóg iets lichter kunnen zijn. Deze verschillen zijn echter gering. Zelfs een voordelige stalen tandem weegt nog maar net 20 kg. terwijl de allerduurste titanium of carbon exemplaren op zo’n 14 kg. komen.

Het belangrijkste is dat een tandemframe stijf is. Dit zorgt voor een goede wegligging en een veilige besturing. Daarnaast moet het frame verticaal nog enigszins flexibel zijn om de oneffenheden van de weg op te vangen. Stijfheid en flexibiliteit bereiken tandembouwers door dikke oftewel oversized(*) framebuizen te gebruiken. Bij aluminium tandems kan het oversizen leiden tot buizen van bijna 5 centimeter doorsnede!

Ook van carbon worden tandems gemaakt. Omdat dit materiaal niet uit buizen bestaat (zoals aluminium, staal of titanium) zijn de vormen van dergelijke tandems vaak vloeiender. Een mooi voorbeeld is deze AriZona tandem die in deze kleine maat rond de 13 kilo (!) weegt:

(*) Van oudsher hadden fietsen een bovenbuis van 1″, zit- en onderbuis van 1 1/8″, een balhoofdbuis van 1 1/4″ en liggende achtervorken van 7/8″. Alle buizen die dikker zijn dan de oorspronkelijke buizen noemt men oversize. [met dank aan M. Gerritsen (www.m-gineering.nl)]
copyright tandemclub 2010 - %year%